Wolbrom Atrakcje - Zalew Wolbromski - Drewniany Kościół Mariacki - Kamienna Góra

Brama Wolbromska to obniżenie terenu o przebiegu wschód - zachód, które rozgranicza Wyżynę Olkuską i Wyżynę Częstochowską. Miasto Wolbrom leży w najwyższej części tego regionu, na cyplu wapiennym o wysokości 380 m n.p.m. Miejscowość zachowała małomiasteczkowy klimat, gdzie od wieków istnieje tradycja czwartkowych targów. Przepływa tędy rzeka Centara zasilająca Białą Przemszę, której koryto przecina Pustynię Błędowską.

Historia miasta Wolbrom z Małopolski

Na początku XIV wieku król Polski Władysław Łokietek pozwolił dwóm braciom na kolonizację niezalesionych terenów. Wolwram i Hilary otrzymali w 1311 roku prawo karczunku lasów przy wsi Dłużec i 12 lat później przy wsi Łobzów. W 1327 roku bracia mogli wykarczować las królewski w celu założenia nowej wsi Wolbrom, która kilka lat później stała się miastem królewskim. Nadane przez królów polskich przywileje uprawniały do organizowania targów w każdy czwartek oraz w uroczystość Św. Katarzyny Aleksandryjskiej, Wniebowstąpienia i Bożego Ciała.

Wolbrom Rynek z zabytkowymi kamienicami

Miasto Wolbrom zachowało lokacyjny, szachownicowy układ urbanistyczny z prostokątnym rynkiem oraz prostopadłą siatką ulic. We wschodniej części rynku znajdują się XIX-wieczne kamienice, które z biegiem lat utraciły cechy charakterystyczne dla stylów, w jakich je zbudowano. W północno-wschodnim narożniku rynku stoi kościół parafialny pw. Św. Katarzyny Aleksandryjskiej a na środku został postawiony pomnik Kilińskiego. Rynek w Wolbromiu stanowi plac główny miasta, gdzie w okresie Świąt Bożego Narodzenia można podziwiać “Żywą Szopkę”, choinki i podświetlane bombki.

Pomnik Jana Kilińskiego w Wolbromiu na rynku

Pomnik Jana Kilińskiego (jednego z dowódców powstania kościuszkowskiego (1794 r.) został ufundowany przez miejscowy Cech Szwedzki w 1924 roku jako wotum za odzyskanie niepodległości. Postać Kilińskiego (wykonana z kamienia) stoi na wysokim postumencie, zwieńczonym profilowanym gzymsem, na którym zawieszono metalową tarczę z godłem Polski. Bohater narodowy jest ubrany w strój z czasów insurekcji kościuszkowskiej. W dłoni trzyma szablę.

Stara wieża i Remiza Strażacka

Nieopodal rynku w Wolbromiu, przy ulicy Strażackiej, można dostrzec ciekawą architektonicznie konstrukcję starej wieży w stylu neogotyckim. Wznosi się nad budynkiem Ochotniczej Straży Pożarnej. Wybudowano ją w 1893 roku na planie sześcioboku, 7 lat po tym jak pożar, który rozprzestrzenił się z ulicy Miechowskiej na 136 nieruchomości, zniszczył ⅓ miasta. Galeryjka z żeliwną balustradą służyła do obserwowania okolicy. We wnęce, od strony Rynku stoi figura Św. Floriana, patrona strażaków.

Kościół Św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Wolbromiu

(przy Rynku na wschód)

Pierwszy drewniany kościół parafialny stanął przy rynku w Wolbromiu w 1346 r. w Na początku XVI w. w tym samym miejscu powstała murowana, najprawdopodobniej gotycka świątynia. Obecny kościół w stylu barokowym został ufundowany przez Kanoników Laterańskich, których w 1628 r, sprowadził do Wolbromia biskup krakowski Marcin Szyszkowski. Kościół Św. Katarzyny jest trójnawowy z wydłużonym prezbiterium zamkniętym absydą. Funkcję plebanii pełni dawny budynek klasztoru, którego kasaty dokonały władze carskie w 1864 roku. Pod koniec XIX wieku Kościół Św. Katarzyny w Wolbromiu wzbogacił się o cztery nowe ołtarze i ambonę.

Zabytki i obrazy Kościół w Wolbromiu

(przy Rynku na wschód)

Kościół Św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Wolbromiu może poszczycić się pięknymi obrazami Św. Katarzyny - patronki kościoła, Matki Bożej Pocieszenia i Pana Jezusa. Na szczególną uwagę zasługuje ołtarz w stylu barokowym z XVII wieku oraz chrzcielnica murowana z 1671 r. Niezwykle pięknie prezentuje się chór muzyczny a także rzeźby grupy Ukrzyżowania na tęczy. Do rejestru zabytków ruchomych wpisane są: kielichy, relikwiarze, ornaty, dwa krucyfiksy barokowe i tabernakulum. Obok Kościoła w Wolbromiu stoi wysoka, pomalowana na biało dzwonnica.

Drewniany Kościół Mariacki w Wolbromiu

(500 metrów od Rynku w Wolbromiu)

Drewniany kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, usytuowany jest w północnej części miasta Wolbrom (500 metrów od Zalewu Wolbromskiego) na tzw. przedmieściu Łobzowskim. Piękną świątynię z modrzewia wzniesiono w 1638 roku dzięki fundacji ks. Marcina Wolbromia. Jest to dawny przyszpitalny kościół potocznie zwany Mariackim. W środku kaplicy najcenniejszym zabytkiem jest gotycki posąg Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus oraz barokowe ołtarze. Ściany prezbiterium i nawy pokryto polichromią. Dwuspadowy dach świątyni zdobi strzelista wieżyczka. Dzwon pochodzi z 1885 roku. Kościółek Mariacki w Wolbromiu jest perłą na Szlaku Architektury Drewnianej Małopolski.

Zalew Wolbromski, Wypożyczalnie sprzętu wodnego

(600 metrów od Kościółka Mariackiego w Wolbromiu)

Niedaleko Kościoła Mariackiego znajduje się Zalew Wolbromski o powierzchni 20 hektarów, który przyciąga spacerowiczów i wędkarzy. Można do niego dojechać z głównej ulicy a na miejscu jest duży parking przy ulicy Żwirki i Wigury. Nad zalewem mieści się wypożyczalnia sprzętu wodnego, dlatego latem można dostrzec miłośników pływania na rowerach wodnych i łódkach i wielu wędkarzy. Jest to niezwykle malownicze miejsce, wokół którego gromadzą się różne gatunki ptactwa wodnego tj. dzikie kaczki czy łabędzie. W Zalewie Wolbromskim pływają karpie i leszcze.

Zalew Wolbromski, spacer po grobli

(600 metrów od Kościółka Mariackiego w Wolbromiu)

Zalew Wolbromski został pięknie zagospodarowany w roku 2022. W ramach prac nad tym akwenem utworzono ścieżki pieszo-rowerowe, postawiono leżanki, stoły, drewniane altany i stanowiska do gry w szachy. Zalew Wolbromski nie stracił przez to swojego naturalnego uroku. Nadal można się przejść po grobli, która oddziela niewielką część wód od dużego zbiornika. Niestety nadal nie można się w kąpać w całym Zalewie Wolbromskim. Można natomiast spędzić miło czas nad wodą i zrobić sesję zdjęciową.

Park miejski w Wolbromiu

(400 metrów od Rynku w Wolbromiu)

Niedaleko rynku, przy ulicy Konopnickiej położony jest park miejski, w którym został wybudowany plac zabaw dla dzieci o pow. 400 m2 wyposażony w huśtawki, zjeżdżalnie i ściany wspinaczkowe oraz skatepark o pow. 490 m2. Przez teren parku przepływa rzeka Pokrzywianka, którą można podziwiać z urokliwego mostku. To nazwa górnego odcinka rzeki Biała Przemsza, która bierze swój początek z torfowiska w Wolbromiu. Obecny park miejski został założony w okresie międzywojennym. W 1951 teren został ogrodzony a przez środek poprowadzono główną aleję, wzdłuż której do dziś przechadzają się bażanty.

Zalew Nerka w Wolbromiu

(1 km od Rynku w Wolbromiu)

W centrum miasta Wolbrom leży Zalew Nerka o powierzchni około 2,55 hektara. Zbiornik wodny swoją nazwę zawdzięcza nietypowemu kształtowi. Podobnie jak przy Zalewie Wolbromskim tu także kąpiel jest zabroniona. Nad Zalewem Nerka osiedliły się bobry, które doprowadziły do zarywania się brzegów. Niestety jest to raj tylko dla wędkarzy, ponieważ zbiornik został ogrodzony. Wokół Zalewu Nerka rozmieszczono ławeczki, jednak mieszkańcy nie mogą z nich skorzystać z powodu wysokiego płotu i zamkniętych bramek. Piękny Zalew Nerka, stał się atrakcją tylko dla wybranych. Teraz należy do stowarzyszenia wędkarzy.

Cmentarz, kamienice żydowskie w Wolbromiu

Żydzi zaczęli się osiedlać w Wolbromiu po potopie szwedzkim. Ich populacja stale się powiększała i w 1921 liczyła 4276 osób. W posiadaniu ludności żydowskiej była: synagoga, mykwa, cheder (dziś wykorzystywany jako magazyn) i stare kamienice. Założone w 1911 roku getto zostało zlikwidowane we wrześniu 1942 r. Niemiecka policja dokonała wówczas selekcji Żydów. Część (ok. 3 tys.) wywieziono do obozu pracy a najsłabszych (prawie 600 Żydów) rozstrzelano w wąwozie na południe od miasta. Zbiorowe mogiły znajdują się niedaleko cmentarza o powierzchni około 0,1 ha, który leży przy ulicy Skalskiej. Do dziś zachowało się kilka pojedynczych nagrobków.

Kamienna Góra w Wolbromiu - punkt widokowy

Niespełna 4 kilometry od Zalewu Nerka znajduje się odosobnione miejsce - Kamienna Góra. Wzniesienie jest doskonałym punktem widokowym na rozległą panoramę miasta Wolbrom i jego okolice. Jest to miejsce dla osób, które lubią odkrywać nieznane i nie oblegane przez tłumy, gdzie można wsłuchać się w śpiew ptaków i spojrzeć na wszystko z góry. Długość podjazdu o nachyleniu 4% wynosi 2,6 km, zaś maksymalne nachylenie to 9,4%. Wolbrom zostaje 100 metrów niżej.

Szczyt Kamienna Góra, Krzyż Milenijny

Na szczycie Kamiennej Góry (486 m n.p.m.) znajduje się stalowy, milenijny krzyż, który wspaniale się prezentuje na zdjęciach. Konstrukcję widać nawet z dołu miasta, np. przy Zalewie Nerka. Kamień węgielny pod ten nowoczesny krzyż jubileuszowy został poświęcony przez Ojca Świętego - Jana Pawła II (14 czerwca 1999 r.). Rozciągają się stąd wspaniałe widoki na całe miasto Wolbrom i okolice. Przy dobrej pogodzie można dostrzec nawet Zamek Pilcza i cudowne górzyste tereny.

Kapliczka przy Kamiennej Górze Wolbrom

Piękna drewniana kapliczka u podnóża Kamiennej Góry w Wolbromiu została wzniesiona w 2009 r. w miejscu poprzedniej budowli sakralnej, którą ufundował Oskar Frank w roku 1915. Pierwotnie kapliczkę wybudowano według projektu Ottokara Simiceka w celu upamiętnienia śmierci austriackich żołnierzy. Nowa niewielka świątynia została zbudowana od podstaw po rozebraniu zabytkowej konstrukcji. Ze starej kapliczki przy Kamiennej Górze w Wolbromiu zachowana została jedynie kopuła.

Wolbrom, Szlaki turystyczne, Ścieżki rowerowe

Przez gminę Wolbrom przechodzą najatrakcyjniejsze szlaki turystyczne Jury Krakowsko-Częstochowskiej: Szlak Orlich Gniazd i Szlak Warowni Jurajskich (16 km do Zamku w Rabsztynie, 10 km do Zamku w Bydlinie, 10 km do Zamku w Smoleniu, który widać z “Kamiennej Góry” i 20 km do Zamku Ogrodzieniec). Ścieżka rowerowa o długości 600 metrów rozciąga się od kolonii Poduchowne w Strzegowej po okolice Grodziska Pańskiego, z kolei ścieżka o długości 1200 metrów rozpoczyna się na skraju lasu w Domaniewicach i kończy opodal skały Biśnik.

czas na przygodę, ruszaj w trasę

dla waszej wygody, wystarczy kliknąć w mapkę, wpisać miejsce aktualnej lokalizacji, wyznaczyć trasę i cieszyć się podróżą