Zamek Pieskowa Skała - z filmu Janosik w Ojcowskim Parku Narodowym


Postanowiliśmy podążyć Szlakiem Orlich Gniazd w Ojcowskim Parku Narodowym. Mając do dyspozycji cały dzień wybraliśmy dwa zamki położone blisko siebie a następnie opracowaliśmy własny szlak turystyczny. Zaczęliśmy od ruin Zamku w Ojcowie oraz ciekawych atrakcji położonych w jego okolicy. Następnie ruszyliśmy w kierunku Zamku Pieskowa Skała. Na zajmującej 10 min. drodze stanęła Maczuga Herkulesa. Przy słynnej skale wapiennej spędziliśmy trochę czasu. Postanowiliśmy dotrzeć do Zamku pieszą ścieżką w wersji ekstremalnej, tzn. podążyliśmy trasą ostro pod górę, przy samej skale, a następnie wydeptaną dróżką między krzakami i niewielkimi drzewami. Po kilku minutach ujrzeliśmy wielki Zamek wzniesiony wysoko w górze na wysokości 441 m n.p.m.

Geneza nazwy Zamku Pieskowa Skała

Pierwsze wzmianki o Zamku, do którego obecnie prowadzą kamienne schody, można znaleźć w dokumencie wydanym przez Władysława Łokietka w roku 1315. Przytoczona została w nim nazwa zamku - “Peskenstein” zaczerpnięta z języka niemieckiego i tyczyła się fortyfikacji wzniesionej przez Henryka Brodatego. Zamek górny, który już nie istnieje, wybudowany został przez Kazimierza Wielkiego na skale zwanej dziś “Dorotką”. W XV wieku, postawiona w tym miejscu najwyższa wieża zamkowa pełniła funkcje mieszkalne. Ze wspomnianą wieżą wiąże się pewna legenda.

Legenda o Dorotce i jej Wiernym Piesku

Niektórzy wierzą, że nazwa Zamku upamiętnia wiernego pieska, który wiedziony instynktem wspinał się na skałę, na której postawiona była baszta z uwięzioną w niej Dorotką, by przynieść swojej pani okruchy jedzenia. Jedna z córek Toporczyków została skazana na śmierć głodową za darzenie swoimi uczuciami giermka-lutnistę, pomimo wydania jej za mąż, na siłę, za starego Szafrańca, pana zamku w Dolinie Prądnika. Za ucieczkę z ukochanym, Dorotkę zamknięto w baszcie, by zmarła z braku jedzenia, zaś lutnista zginął na stokach góry włóczony za końmi. Legenda o Dorotce i jej wiernym piesku przetrwała do dziś a pamięć o nich wyrażona jest w dwóch nazwach: “Skała Dorotka”, na której stało więzienie i “Pieskowa Skała”, na którą wspinał się pupil.

Wejście na Dziedziniec Zew. i Frazy nad Oknami

Na dziedziniec zewnętrzny Zamku Pieskowa Skała dostaliśmy się po 5 minutowym spacerze w górę kamiennymi schodami i po wykupieniu biletu w kasie znajdującej się w kurtynie łączącej dwa bastiony. Na narożach bastionów rozpoznaliśmy kartusze herbowe Zebrzydowskich. Naszą uwagę tuż przed wejściem na zamek przykuły okratowane okna z dobrze zachowaną jedną frazą: “MNIE TU ZBUDOWANO A BOGU W OPIEKĘ PODANO GDZIE BEZ RATUNKU JEGO NIE OBRONI NIKT NICZEGO” przypisywane autorstwu Mikołaja Reya.

Brama na Dziedziniec Wew. z Piecem Chlebowym

Po odczytaniu wyrytych nad oknami dawnych sentencji przeszliśmy przez ostrołukowy, gotycki portal w bramie na dziedziniec wewnętrzny. Brama nabierała kulistych kształtów w kilku fazach w wieku XVI, w wyniku przebudowy dolnej kondygnacji XIV-wiecznej baszty. W sieni wjazdowej na bazie koła o średnicy 6 metrów przenieśliśmy się do przeszłości za sprawą dawnego pieca chlebowego, wyeksponowanego po prawej stronie. Niestety nie unosiły się z niego zapachy świeżo upieczonego chleba, jak za dawnych lat. Na wprost niego umieszczono tablicę upamiętniającą przemarsz wojsk z Piłsudskim na czele w 1914 roku.

Arkadowe Krużganki - Wawel na Pieskowej Skale

Po wejściu na dziedziniec wewnętrzny ujrzeliśmy arkadowe krużganki otaczające nas z każdej strony na dwóch wyższych kondygnacjach. Od razu poczuliśmy się jak na Zamku Królewskim na Wawelu, którego zbiory sztuki zostały wyeksponowane w Warowni na Pieskowej Skale. W krużgankach, w tzw. trójkątach sferycznych, ukryto 21 maszkaronów, ozdobnych motywów w postaci stylizowanych głów ludzkich i zwierzęcych. Na poziomie parteru w gotyckiej arkadzie dostrzegliśmy wykutą w skale studnię o głębokości 45 metrów z zębatym kołem, umożliwiającym czerpanie wody. Drewnianą obudowę studni wykonano po II wojnie światowej w ramach prac restauracyjnych.

Wystawy Zbiorów Sztuki - Arrasy Wawelskie

Zamek Pieskowa Skała wielokrotnie popadał w ruinę. W 1655 został zdobyty przez Szwedów, którzy go ograbili i zniszczyli. W 1850 roku wybuchł pożar w następstwie którego trzy lata później zawaliła się najstarsza część rezydencji - zamek górny wzniesiony na Skale Dorotki. W 1863 w czasie powstania styczniowego został ostrzelany z artylerii carskiej a po zajęciu opuszczonego zamku doszło do grabieży mienia. Niewiele zostało z zamku po takich przejściach, dlatego w odrestaurowanych pomieszczeniach utworzono wystawy galeryjne pochodzące ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu.

Wystawa - Przemiany Stylowe…  
od Średniowiecza po XX-lecie Międzywojenne

Poruszając się wewnątrz zamku po połączonych komnatach można odkryć przemiany stylowe w dziejach sztuki europejskiej od średniowiecza po XX-lecie międzywojenne. Ekspozycje w salach I piętra otwarto w 2000 r. zaś II piętro udostępniono zwiedzającym w roku 2005. Przeszliśmy przez pochodzącą ze średniowiecza kolekcję gotyckich rzeźb, następnie zapoznaliśmy się z zabytkami renesansowymi, zdominowanymi przez trzy wielkie tkaniny - Arrasy Wawelskie.
W sali gier zatrzymaliśmy się na dłużej podziwiając ręcznie robione szachy z perspektywy siedzących na wielkiej kanapie.

Galeria Malarstwa Angielskiego - Olejne Obrazy

Po krótkim relaksie udaliśmy się do Galerii Malarstwa Angielskiego. To w niej zostały wyeksponowane po raz pierwszy w 2008 roku olejne obrazy malarzy angielskich, zebrane na początku wieku XX przez Fundację Wawelską. Klimat angielskich galerii pałacowych został utworzony poprzez urządzenie komnat w dawnym stylu. Wstawione meble z wieków XVIII i XIX, archaiczny system oświetlenia, brak zasłon i kolorystyka ścian stworzyły odpowiedni nastrój do podziwiania dzieł takich malarzy jak: P. Mercier, G. Kneller, G. Romney, J. Reynolds. W zamkowych komnatach znalazły dla siebie miejsce dwa sygnowane pejzaże pędzla G. Morlanda.

Degustacja kawy i czekolady w podziemiach Zamku

Z okazji obchodzonego na zamku święta Jury Krakowsko-Częstochowskiej - Juromanii mieliśmy okazję skosztować pysznej kawy ze świeżo palonych ziaren, aksamitnej czekolady pitnej czy też herbaty z konfiturami. Wystarczyło zejść do Podziemi zamku do Sali Kazimierzowskiej. Stanowiska były ustawione w myśl hasła “Herbata czy kawa, a może czekolada…”. Z uwagi na duże zainteresowanie niecodzienną atrakcją w czasie oczekiwania na swoją kolej podziwialiśmy ekspozycję obrazów wśród cudownych aromatów.

Ogrody Parterowe z Lotu Ptaka

Po wyjściu z zamku i dziedzińca zewnętrznego udaliśmy się na lewo w kierunku budynku z punktem widokowym. W środku minęliśmy sklep z pamiątkami, kawiarnie i windę ułatwiającą przejście na wyższy poziom. Na samej górze delektowaliśmy się otwartą przestrzenią i pięknymi widokami, jakie stworzyła natura przy współudziale ludzi. W południowym bastionie, na miejscu dawnej stajni i wozowni w latach 50-tych stworzono Ogrody Parterowe wg. projektu Gerarda Ciołka. Wzniesione w roku 1655 przed najazdem szwedzkim bastiony, połączone budynkami kurtynowymi, wzniesione w tzw. systemie nowowłoskim zamieniły się w przepiękny geometryczny ogród, którego tajemnice można odkryć podczas Święta Ogrodów.

Gwiazda filmowa - zbójnickie legendy

Zamek Pieskowa Skała został zauważony przez wielu filmowców. Nakręcono tu sceny do filmów tj.: “Ogniem i Mieczem”, “Pan Wołodyjowski”, “Potop”, “Królowa Bona”, “Podróż za jeden uśmiech”, “Stawka większa niż życie”. “Nie kłam kochanie” i wiele innych. Jednak najbliższy historii tego miejsca okazał się kultowy film “Janosik” z 1973 roku. Tytułowy bohater serialu był zbójem napadającym na bogatych, by podzielić się łupem z biednymi, uciskanymi przez murgrabię. Nieco inaczej postępował jeden z właścicieli zamku. Krzysztof Szafraniec upodobał sobie alchemię i rabowanie dla własnych celów. Napadał na zasobnych kupców krakowskich a swoje zdobycze ukrywał w Zamku Pieskowa Skała. Został za to ścięty na Wawelu w 1484 roku z polecenia Kazimierza Jagiellończyka mimo przynależności do znakomitego rodu. Po dziś dzień krążą legendy, że w nocy po zamkowych wnętrzach przechadza się duch w czarnej, długiej pelerynie.

czas na przygodę, ruszaj w trasę

dla waszej wygody, wystarczy kliknąć w mapkę, wpisać miejsce aktualnej lokalizacji, wyznaczyć trasę i cieszyć się podróżą .

Atrakcje w pobliżu

"Maczuga Herkulesa"
Zamek w Ojcowie
Klasztor w Czernej
Pustelnia Bł. Salomei

„Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione"

Polityka prywatności Polityka Cookie