IV etap Średniowieczna Osada Górnicza

Czołg Leonardo Da Vinci, Labirynt Strachu i Chata Kata w Interaktywnym Parku Techniki

Czwartą atrakcją Kopalni Złota na naszym szlaku turystycznym okazała się Średniowieczna Osada Górnicza znajdująca się przy samym parkingu.

Intrygujący początek zwiedzania Parku Techniki

Niektórzy zwiedzający właśnie od niej zaczynają swoją podróż w czasie głęboko pod ziemią. Park techniki jest idealnym miejscem rozrywki dla dzieci, ponieważ można w nim dotykać urządzeń zbudowanych w skali 1:1. Kilka ekscytujących gier w skali XXL udostępniono przed drewnianym ogrodzeniem. Sami nie oparliśmy się pokusie zagrania w warcaby wielkimi drewnianymi pionkami.

Skarbnica Wiedzy przy Studni

Po wejściu do ogrodzonej drewnianym płotem Średniowiecznej Osady Górniczej stanęliśmy przy studni głębinowej, która w przeszłości była skarbnicą wiedzy. Gromadziły się przy niej kobiety, które chętnie wymieniały się informacjami. Kilku ochotników na własnej skórze sprawdziło, czy czerpanie wody tą metodą jest łatwe. W przeszłości ryzykownym było stwierdzenie, że nie jest ciężko, ponieważ po takiej opinii można było być posądzonym o stosowanie czarów.

Koło Deptakowe z Kunsztu Wodnego

Ciekawą konstrukcją okazało się koło deptakowe, które przy użyciu siły “żywej” (ludzi lub zwierząt) wytwarzało energię mechaniczną. Siła rąk ludzkich nie była wystarczająca do wyciągania z podziemi dwóch ton, dlatego powstała potrzeba użycia siły całego ciała. W górnictwie koło deptakowe wykorzystywano do wybierania nadmiaru wody z kopalni i jest przez to uznawane za kunszt wodny, czyli obiekt będący elementem sieci wodociągowej lub odwadniającej. Zwiedzającym, szczególnie dzieciom, przywołało skojarzenia z chomikiem uwięzionym w klatce.

Lekcja Fizyki przy Ręcznym Dźwigu

Średniowieczna Osada Górnicza przy Kopalni Złota w Złotym Stoku nie tylko dostarcza rozrywki, ale jest także świetnym miejscem do nauki. Prawa fizyki zostały zaprezentowane przy dźwigu ręcznym.
Narzędzie wykorzystujące prawa fizyki pozwalało niewielkim wysiłkiem na wydobycie wielkich ciężarów zgodnie z myślą Archimedesa: “Dajcie mi punkt podparcia a poruszę Ziemię”.

Na naszych oczach uniosły się ciężkie skały. Wprawione zostały w ruch przez dwóch śmiałków przeciętnej budowy. Było to możliwe dzięki zastosowaniu układu dwóch cięgien i krążków. Takie rozwiązanie pozwalało podnieść ciężar 50-krotnie większy, niż przy wykorzystaniu samego walca i kołowrotków.

Ciężka Praca w Kieracie

Mieliśmy okazję ciężko popracować w kieracie, przypominającym indiańskie “tipi”. Przy współudziale kilku śmiałków przemieszczenie dwóch wagoników z urobkiem stało się dziecinnie proste.
Dodatkowym wsparciem było równomierne wypełnienie wagonów. Prezentowany w osadzie górniczej 15 metrowy kierat napędzany był przez chodzące w kółko konie, dzięki czemu jeden koniec opuszczany był do szybu a drugi automatycznie się unosił. Przełożenie siły mięśni ludzi lub zwierząt na energię mechaniczną pozwalało podnosić wielkie ciężary. Niestety przez wydobywanie złota z coraz głębszych warstw ziemi wiązało się z przeniesieniem koni do podziemi.

Złoto wypływające z Maszyny Kruszącej

W końcu na naszym szlaku turystycznym dotarliśmy do młyna stępowego - maszyny służącej do przeróbki złota. Zobaczyliśmy mechanizm napędzany siłą spadającej wody. Maszyna krusząca, w skład której wchodziły stępy (drewniane belki) pełniła funkcję wielkiego młota wprawianego w ruch przez wodę. Następnie skruszone skały trafiały do Płuczki Złota, urządzenia służącego do uzyskania czystej rudy zawierającej złoto. Po skruszeniu urobku trzeba było w korycie oddzielić ciężkie skały od lżejszej rudy spływającej z nurtem wody. Po osuszeniu ruda trafiała do pieców hutniczych, gdzie po wielu etapach wytopu pozyskiwano czyste złoto.

Cuda inżynieryjne: Wiatrak i Czołg

W Osadzie zobaczyliśmy z bliska dwa cuda inżynieryjne tj: wiatrak i czołg Leonarda da Vinci. Ludzie z czasem zaczęli dążyć do napędzania maszyn bez wykorzystywania siły swoich mięśni lub bez udziału zwierząt. Dowodem na to jest maszyna krusząca napędzana siłą spadającej wody oraz wiatrak wprawiany w ruch przez wiatr. Za największego geniusza renesansu uważa się Leonardo da Vinci, który w 1485 roku przedstawił projekt pojazdu przypominającego “żółwia”. Czołg jego autorstwa mógł się poruszać w dowolnym kierunku. Na terenie Kopalni Złota jest wierna kopia, wykonana w skali 1:1. Maszyna jest w pełni sprawna i mobilna. Mogliśmy przyjrzeć się temu dziełu także od środka.

Opuszczony Dom Strachów

Po zapoznaniu się z zasadami działania średniowiecznych maszyn skierowaliśmy się na ścieżkę strachu. Atrakcja przeznaczona dla ludzi o mocnych nerwach, wymagała umiejętności poruszania się w egipskich ciemnościach.

Z ciasnych korytarzy dobiegał krzyk przestraszonych dzieci. Największe przerażenie wywołał osuwający się grunt pod nogami oraz bliski kontakt z duchami. Mroczną atmosferę w Opuszczonym Domu Strachów wzmagały instalacje świetlne, dźwięk i efekty optyczne.

Ścieżka Strachu zaczęła się od wirującego tunelu a skończyła…

Chata Kata z Krzesłem Fakira

Ścieżka strachu zaprowadziła nas do Chaty Kata, gdzie spotkała mnie kara za sfotografowanie jej gospodarza. Musiałam zasiąść na krześle z gwoździami. W przeszłości sadzana na nim osoba odczuwała jedynie lekki dyskomfort. Po osobistym sprawdzeniu narzędzia tortur mogę to potwierdzić. Krzesło nie przysporzyło bólu. Czułam się jak Fakir odpoczywający na równomiernie rozłożonych gwoździach. Uśmiech na twarzy wywołały tablice z ciekawymi katowskimi powiedzeniami typu: “Podział ludzi według KATA: Ludzi dzielimy na głowę i tułowie”. Czy wiecie: “Jaką KAT lubi jajecznicę? … Lekko ściętą”.

W chwili opuszczania Średniowiecznej Osady Górniczej dostrzegliśmy napis na Gilotynie: “Kierunek zwiedzania”. Strzałka zwrócona była do góry w stronę ostrza. Na szczęście kat najodważniejszym, którzy wyciągnęli ręce po nieznaną nagrodę wręczył… wolność.